PJESA I

 [1]

 [2]

 [3]

 [4]

 [5]

 [6]

 [7]

 [8]

 [9]

[10]

PJESA II

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

FJALORI

Esp-Shqip

Shqip-Esp


M�simi i N�nt� ( La Nau�a Leciono)

Saluton al c�iuj ! Hodiau� ni konatig�os kun lastaj afiksoj en Esperanto. Jen ili:

Sufikso �an� tregon p�rkat�sin� n� nj� grup. P.sh.:

klubano-antar klubi      

partiano- antar partie 

samklasano-bashk�nx�n�s

sampatriano-bashk�patriot 

kristano-kristian        

islamano-mysliman etj

Sufikso � uj � tregon  en�n ose mbajt�sen e objektit. P.sh.:

panujo-sepet buke

monujo-kulet� parash

Albanujo-vendi i shqiptar�ve

pomujo-mollishte

fagujo-ahishte

sukerujo-ena e sheqerit

Sufikso �il� tregon mjetin me t� cilin kryhet veprimi q� p�rshkruhet te rr�nja. P.sh.:

muzikilo-instrument muzikor     

tranc�ilo-thik�                     

mang�ilo-lug� e pirunj

traborilo-shpuese vrimash        

vojmontrilo-tabel�rrugore    rrugore  

fajfilo-fyell

Sufikso �um� ndon�se s�ka nj� kuptim plot�sisht t� caktuar p�rdoret shpesh. Ja disa sh�mbuj:

plena -i plot�

plenumi-p�rmbush, kryej

proksima- i af�rt

proksimume-p�raf�rsisht

aero-aj�r

aerumi-ajros

vento-er�

ventumi-shfryej, freskoj

mastro-....

mastrumi-....

suno-....

sunumi-....

gusto-.... 

gustumi-....

Sufikso �estr� tregon kryesin�. P.sh.:

s�tatestro-kryetar shteti

lernejestro-drejtor shkolle

urbestro-kryetar bashkie

partiestro-kryetar partie

Sufikso� id� tregon pjell�n e di�kaje  frymore. P.sh.:

homido-foshnj�

hundido-klysh qeni

kokido-zog pule

c�evalido-m�z, apo visk

Sufikso �ing � tregon  k�ll�fin e di�kaje. P.sh.:

kandelingo-mbajt�se qiriu 

plumingo-mbajt�se e pend�s

cigaringo-�ibuk etj

Sufikso �c�j� p�rdoret p�r t�i b�r� p�rk�dhel�s emrat mashkullor�. P.sh.:

patro-baba

pac�jo-babake

Petro-Pec�j  etj

Sufikso �nj� perdoret p�r emrat fem�ror�. P.sh.:

patrino-n�n�

panjo-mamak�, neno  etj

Sufikso �iv� e af�rt me �ebl�. P.sh.:      kreiva-krijues

Sufikso �ism�

kristanismo

anglismo

alkoholismo

socialismo

rasismo

totalismo

maksismo

naciismo

Prefikso �bo� p�rdoret p�r t� treguar lidhjet familiare pas martes�s. P.sh.:

frato-v�lla 

bofrato-kunat

patro-baba

bopatro-vjeh�rr

bofilo-dh�nd�r

bofilino-nuse

Prefikso �dis� tregon ndarje. P.sh.:

doni-jap

disdoni -shp�rndaj

s�iri-k�pus

diss�iri-b�j cop� e �ik�

iri-shkoj

disiri-shkoj gjithandej

disigi-ndaj

disig�i-ndahem 

Tasko: Diru la sencon de jenaj vortoj!

nekredebla

organizado

informado

parolrajto

tiukaze

libervole 

parolado

survoje

restado

c�irkau�aj�o

homaro 

kredeble

kunvojag�i 

domac�o 

vagonaro

mang�aj�o 

novaj�o 

mirinda

Kiel oni uzas la kondicionalon? (si p�rdoret kushtorja?). Ja nj� fjali: 

                Se la vetero estus bona, mi certe venus.

C�u vi povas diri kelkaj aliajn propoziciojn?

Adverboj �kvazau� � kaj �apenau��

La patro frapis al la pordo, kvazau� li estas fremdulo (la patro frapis al la pordo kvazau� fremdulo). -Babai trokiti n� der�, sikur t� jet� i huaj.

Mi apenau� finis mian laboron, kiam s�i alvenis.- Un� sapo e mbarova pun�n kur ajo erdhi.

Li apenau� scias legi.-Ai pothuaj s�di t� lexoj�.

Li estis apenau� foririnta, kiam vi venis.-Ai sapo ishte larguar kur erdh�t ju.

Uzo de � ne �

Depende de la loko kie estas, la vorteto "ne" donas al la propozicio diversajn sencojn. Ekz.

            Mi ne kantas c�iutage-Un� s�k�ndoj �do dit�.

            Ne mi kantas c�iutage.-Nuk jam un� q� k�ndoj �do dit�

Adjektivo de loka rilatig�o.

enlande-br�nda vendit

survoje-rrug�s

surtere-tok�sore

subakve-n�nuj�

propramane-me duart e veta

enaere-n� aj�r

eksterlande- jasht� vendit

Nova teksto

Planoj pri veturado

Petro kaj Marija volis vojag�i al  alia lando en libertempo. Li decidis iri al Italio, bela lando kun malnovaj urboj kaj aliaj belaj�oj. Ili estis felic�aj.

-Kie estas mia vestaj�o?-s�i demandis.

-Ne forgesu kunporti la libron por lerni Esperanton. Ni povus komenci jam en la vagonaro.

-En la vagonaro ni nenion faros, kara Petro. Ni veturos per au�to. Mi havas sekreton: mia onklo Bonifacio plenumis mian deziron kaj donis al mi sian au�ton por uzo. G�i jam staras antau� la domo.

-Sed mi devas diri....

-Nenion diru, karulo, ni eksidu en la au�to.

Ankau� la vestaj�oj estis en la au�to. Sed ili ankorau� sidadis kaj atendis.

- Do, karulo, -s�i diris- kial ni ne ekveturas?

-Karulino, ankau� mi havas sekreton. Mi veturigus la au�ton, sed mi ne scias kiel. Mi neniam lernis tion.

C�u plac�is al vi tiu rakonto? C�u vi povas rediri g�ian enhavon helpe de jenaj demandoj?  

            Kian sekreton havis Marija? Kaj Petro? 

            Kian planon havis ambau� ili? 

            C�u ili realigis g�in? 

            C�u tiu plano estig�us alimaniere?

                                                     Bonan tagon ! G�is revido!

  

Pas(Malantau'en)               Ballina(C'efpag'o)               Perpara(Antau'en)