Bonan Tagon? Kiel vi pasigis  la tempon? C�u vi jam progresas en la posedo de Esperanto? Ni bondeziru!

Uzo de � De �

           G�i montras posedon: La hejmo de Flora estas tute nova.

            G�i montras raporton: La koloro de tiuj muroj estas flava.

            G�i montras parton: La resto de la mono iris por bagatelaj�oj.

Prepozicio �Al� postulas c�iam dativon. Ekz.

                Skribu al mi tuj post la alveno. 

                Donu al s�i c�ion bezonatan. 

                Helpu al ili per viaj manoj.

Sufikso �Ac�� tregon zvoglim, p�rbuzje p�r bukurin� e personit ose sendit. P.sh.: 

                Mi ne s�atas tiun domac�on.-S�e p�lqej at� far� sht�pie.

                Li havas c�evalac�on.-Ai ka nj� g�rdall�.

Sufikso �Ad � tregon se veprimi n� fjal� vazhdon. P.sh.:

        Mi  c�eestis dum lia parolado.-Isha i pranish�m gjat� fjalimit t� tij. 

        La pafado dau�ris dek minutoj.-Bresh�ria zgjati dhjet� minuta. 

        Dum studado c�iuj devas esti tre atentaj.-Gjat� sudimit t� gjith� duhet t� jen� tep�r t�

        v�m�nd�sh�m.

Prefikso � Fi � tregon p�r�mim moral p�r nj� person. P.sh.:

            Li estas fihomo.-Ai �sht� pusht. 

            Ne eniru tiun fidomon!-Mos hyr n� at� sht�pi t� keqe (n� pik�pamje morale)! 

            Multaj fiagoj  au�torigas  tiun junulon.-Shum� veprime t� ulta kan� p�r autor at�             djal�.

Participoj pasivaj kaj aktivaj

En Esperanto same, kiel en la Albana, ekzistas participoj. Ili estas -it-, -at-, -ot-, -ant-, -ant-,-ont-

          "La kato  mang�as la muson" au� "La kato mang�antas la muson�.

            "La muso mang�ig�as de kato" au� �La muso estas mang�ata de kato�.

            La kanzono estas kantita de Fatmira.  Fatmira kantintas la kanzonon

Vini re!

P�r koh�n e tashme  kemi -at- dhe dhe -ant-; p�r t� shkuar�n -it- dhe -int-; p�r t� ardhshmen -ot- dhe -ont-.

Kantanto-k�ng�tar (jo profesionist)	Kantato-di�ka q� k�ndohet  (P.sh. kenga)
Leganto-lexues	Legato-di�ka q� lexohet
Amanto-dashnor/e	Amato-i , e dashuruar
Mang�oto-di�ka q� do hahet	Mangonto-ai q� do haj�

C�u vi povas fari frazojn kun tiuj novaj gramatikaj elementoj? Provu!

Tasko: Diru la sencon de c�i subaj vortoj!

Subteni	Malaperigi	Elteni	Utiligi	Deteni sin
Alivorte	Kunordigi	Sinteno	Log�igi	Memorigi
Plifortigi	Renovigo	Starigi	Utiligebla	Esperigi
Forigi	Devigi	Senmorta	Malplenigi	Senesperigi
Sciigi	Kelkfoje	Transdoni	Superrigardo	Altstatura

Almetu la prepoziciojn:

Mi petas glason______ kafo kaj iom_____ akvo.  La knabino s�atas esti bela pro tio s�i  bel______ sian vizag�on. Tiu knab____ agis malbone kaj plor______is  la knabinon.

 

La hodiau�a  teksto  celas ripetigi kaj  plifortigi jam ellernitajn elementojn.

Malbela Tago

Hodiau� mia patrino estis tre maltrankvila. Mi venis el la lernejo kaj raportis al s�i, ke mi ricevis malbonan noton. S�i diris :

-Knabac�o, vi devas  pli multe laborigi vian kapon. Kiom da malbonaj notoj vi havas?

Mi estis malg�oja.

-Iru en vian c�ambron kaj lernu!-s�i diris. 

Mi sidis  en mia c�ambro, sed mi ne povis nek lerni, nek legi. Miaj pensoj estis c�e ludoj kun miaj  amikoj kaj c�e sporto. Mi diris al mi mem :

-C�u mi estas tiom malsag�a, kvankam mi lernis multe?

Tiam patrino eniris en la c�ambron kaj au�dis miajn vortojn. S�i tuj respondis :

-Ne, mia kara, vi ne estas malsag�a. La problemo estas, ke vi devas lerni multe pli. Tiam vi ne havos nur  malbonajn notojn. 

-Ankau� nun mi ne havas ilin. Mi havas bonon noton al muziko.-mi diris. 

La patrino subite eksidis. Tio denove plibeligis la tagon. Sed la problemo tamen restis.

Respondu al demandoj:

                Kio malg�ojigis la  patrinon? 

                Kiu estis la kau�zo, lau� s�i, ke s�ia filo ricevas malbonajn notojn? 

                C�u tiu knabo estas vere malsag�a? 

                Kion devas fari la knabo ? 

                Kian lecionon ricevas ni de c�io c�i tio ?