PJESA I

 [1]

 [2]

 [3]

 [4]

 [5]

 [6]

 [7]

 [8]

 [9]

[10]

PJESA II

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

FJALORI

Esp-Shqip

Shqip-Esp


M�simi i Pest� (La Kvina Leciono)

Saluton, c�u vi pretas ricevi novan lecionon? Bone. Ni dau�rigu! Hodiau�  ni konatig�os kun nombroj en Esperanto. Jen ili: 

0 -nul    

1 -unu    

2 -du    

 3 -tri        

4 -kvar    

5 -kvin

6 -ses    

7 -sep    

8 -ok    

9 -nau�    

10-dek

Me ta mund t� formojm� t� gjith� numrat deri n� 100. K�shtu,

        11 -dekunu            21 -dudekunu        35 -tridek kvin

        91 -nau�dekunu     57 -kvindek sep     19 -deknau�

        49 -kvardek nau�  ...  etj

        100 -cent                 1000 -mil

        1000000 -miliono    1000000000 -miliardo

Pra, 

  245 -ducenttridekkvin     

1985 -milnau�centokdekkvin

2001 -dumilunu

Num�ror�t rrjeshtor� formohen me a n� fund: unua, dua, tridekkvina, milnau�deka.

Si ndajfolje  ata marrin nj� e n� fund: unue-se pari, due , kvare. trideke.

N�nfishat b�hen me on n� fund:

kvarono-�erek            

duono-gjys�m

kvinono-nj� e pesta     

centono-1/100

Shum�fishat b�hen me obl n� fund:

        kvinoblo-pes�fishi        miloblo-mij�fishi ... etj.

Numrat kolektiv� b�hen me op n� fund:

        duopo-nj� dyshe           kvaropo-nj� kat�rshe

Numrat  ndar�s b�hen me ndajfoljen po:

        po du -nga dy        po dek -nga dhjet�        po cent -nga nj�qind.

Veprimet aritmetike:

Adicio-mbledhja

substraho-zbritja

multipliko-shum�zimi

divido-pjestimi

potencigo-ngritja n� fuqi

elradikigo-nxjerrja e rr�nj�s ... etj

 5+7=12:    kvin plus sep faras dekdu;

14 x 3 =42:    dekkvaroble  tri estas kvardekdu;

� de 40 =30:    trikvaronoj de kvardek estas tridek;

(16)|1/2 = 4:    la dua radiko de dekses estas kvar;

(4/9)|1/2 =2/3:    la dua radiko de kvarnau�onoj estas du trionoj;

30 :5 = 6:    tridek dividita per kvin estas ses;

3� = 9:    la dua potenco de 3 estas 9;

Tasko: Legu lau�te kaj solvu!

        21 + * 9 = ...        16 :2 : 4� =...        3/5 +20 - 3.2 =...

Sufikso � et �

Jep nj� imazh t� zvogluar t� objektit. P.sh. 

        pordo-der�,  pordeto-deri�k�;        monto-mal,  monteto-kod�r

Sufikso �Eg�

Jep nj� imazh t� zmadhuar t� objektit. P.sh.:

        pordego-port� k�shtjelle;        montego-mal shum� i madh

Fjal�za �da�(vorteto �da�) p�rdoret p�r t� treguar mas�n e nj� sendi,   pas pyetjes �kiom� dhe  k�rkon gjithnj� ras�n em�rore.(nominativon). P.sh.:

        Mi ac�etis du kilogramojn da pomoj.

        S�i trinkis glason da lakto.

        Kiom da metroj longa estas  tiu vojo, tiu rivero?

P�remrat p�rgjith�sues (g�eneraligaj pronomoj)

K�ta p�remra merren menj�her� nga p�remrat e pacaktuar duke u shtuar n� fillim g�rm�n c�.

C�iu-gjithkush            

C�io-gjith�ka      

C�ie-kudo            

C�ien-gjith�kund

C�ial-p�r �do arsye    

C�iam-gjithnj�    

C�ia-�far�dolloj    

C�iel-gjith�sesi

C�iom-sa t� duash      

C�ies-i gjith�kujt

N� se p�remrit pyet�s ose p�rgjith�sues i shtohet pas fjal�za �ajn�  p�rs�ri marrim p�rgjith�sim t� nj� shkalle m� t� lart�:

    Kiu ajn-kushdo qoft�    Kio ajn-�far�do qoft�    C�iam ajn-kurdo qoft�

N� se n� fillim vihet fjal�za �c�i� objekti afrohet :

    C�i tiu-ky        C�i tio-ky send        C�i tien-k�tej (p�r)

Krahasimi (komparo)

Barazia-egaleco: Tiom...kiom ose tiel...kiel  P.sh. 

Tiu domo estas tiom granda kiom la mia.

Krahasimi i thjesht�-simpla, relativa komparativo: Pli...ol (ose malpli...ol) 

P.sh.       

La mielo estas pli dolc�a ol la sukero.

La amo estas pli profunda ol  la malamo.

G�i kostas malpli ol salo

Krahasimi absolut-absoluta komparativo: Plej...el (ose malplej... el)  P.sh.:

        Drini estas la plej longa rivero el c�iuj aliaj riveroj en Albanio.

        Sotir estas la malplej kapabla lernanto en nia lernejo.

P�rdoret dhe nj� �ift fjal�z�sh : ju pli....des pli -sa m� shum� aq m� shum�.

P.sh.: Ju pli forta la malamiko des pli decidema nia rezistado -sa m� i fort� armiku aq m� e vendosur rezistenca jon�.

Parafjala (prepozicio) "dum"-gjat� . P.sh.

        Ne parolu dum la mang�o! -Mos fol gjat� ngr�nies!

Ndajfolja (adverbo) "ankorau�" -ende.

P.sh. Li ankorau� ne respondis al mia letero.-Ai s��sht� p�rgjigjur ende ndaj letr�s sime.

Ndajfolja �jam� -tashm� .

P.sh. Mi jam parolas Esperanton. -Tashm� e flas Esperanton.

Ndajfolja �ja� -n� t� v�rtet�.

P.sh. Ili ja sciis tion ekde januaro pasinta. -Ata e dinin at� q� janarin e kaluar.

Tasko: Traduku Esperanten!

�do nj�ri e don vendin e vet. Kushdo q� veproi ashtu ka b�r� gabim. Durr�si �sht� po aq i madh sa dhe Elbasani, por m� i madh se Pogradeci. Lindita tashm� i b�ri detyrat sht�pijake. Dimri s�ka ardhur ende, por koha �sht� m� e ftoht� se m� par�. Korabi �sht� mali m� i lart� n� Shqip�ri. Teuta m�son m� mir� se Artani por m� pak se Valbona.

S� fundi, t� njihemi me tekstin e serialit ton�.. P�rpiquni t� dalloni aty element�t gramatikor� q� sapo m�suam. Mi bondeziras sukceson al vi!

Nova Au�to

Sinjoro Rapid, amiko de Marko, eniris  vendejon de au�toj. Tie li vidas belan sinjorinon kiu plac�as al li. Sinjoro Rapid demandas:

-Kiu au�to estas la plej bona? 

-Tiu c�i estas la plej bona el c�iuj.

-C�u g�i estas rapida?

-G�i estas pli rapida ol aliaj.

-C�u g�i estas ankau� forta? 

-Ho, jes, g�i estas tre forta.

-Certe g�i estas multekosta?

-Kompreneble, g�i estas la plej multekosta el c�iuj.

-Dankon!  Bedau�rinde mi ne ac�etas novan au�ton, c�ar mia malnova au�to estas la plej malmultekosta el c�iuj. Mi ankorau� veturos per g�i.

Dum li tion diris, li denove rigardis la belan sinjorinon. Sed la vendisto diris: -Estos pli bone ke vi ne rigardu c�i tiun sinjorinon. Ankau� s�i estas tre multekosta. Mi scias, c�ar mi estas s�ia edzo.

Nu, plac�is al vi la historieto? C�u vi komprenis g�in?  C'u tutan? Klopodu rediri per viaj vortoj. 

            Jen kelkaj demandoj: 

            Kiun rimarkis sinjoron Rapid en la au�tovendejo?  

            C�u li intencis  ac�eti ion tie? 

            Kion diris la vendisto? 

            Kian lecionon ricevis sinjoro Rapid?

  

Pas(Malantau'en)               Ballina(C'efpag'o)               Perpara(Antau'en)