PJESA I |
[3] |
|||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
PJESA II |
FJALORI |
Esp-Shqip |
Shqip-Esp |
M�simi
i Tret� (La Tria Leciono)
Sot do njihemi me disa prapashtesa t� tjera me ndihm�n e t� cilave formohen kategori t� t�ra fjal�sh.
Ul -p�rdoret p�r t� personifikuar at� q� ka cil�sin� e dh�n�.
Bela-i bukur |
Belulo-bukurosh; |
S�anco-fat |
S�anculo-njeri me fat; |
Granda - i madh |
Grandulo-nj�ri i b�sh�m, trupmadh ose thjesht nj�ri i madh; |
Ami-me dashuruar |
Amulo-njeri i dashur; |
Labori-me punue |
Laborulo-nj�ri i pun�s; |
Scii-me dite |
Sciulo-njeri i dijes , etj |
Ej -sh�rben p�r t� treguar vendin ku kryhet veprimi n� fjal�. P.sh.:
Lerni-me m�sue |
Lernejo-shkoll�; |
Kuiri-me gatue |
Kuirejo-guzhin�; |
Danci-me vall�zue |
Dancejo-sall� vall�zimi; |
Sporto-sport |
Sportejo-sall� sportive ose shesh sporti; |
Ludi-me lujt� |
Ludejo-shesh loje; |
Au�to-automobil |
Au�tejo- parking automjetesh; |
Futbalo-futboll |
Futbalejo-fush� futbolli, etj |
Ebl -tregon q� veprimi �sht� i mund�sh�m p�r t�u kryer. P.sh.:
Legebla manskribo-dor�shkrim i lexuesh�m;
Trinkebla akvo-uj� i pijsh�m;
Farebla laboro-pun� q� mund t� kryhet;
Irebla vojo-udh� q� kalohet;
Portebla telefono-telefon celular (portabel), etj
Ind -tregon meritim t� di�kaje. P.sh.:
Leginda libro-lib�r q� ia vlen t� lexohet;
Farinda studo-studimi q� ia vlen t� kryhet;
Spektinda filmo-film q� vlen t� shihet;
Aminda-q� ia vlen t� dashurohet;
Kondamninda krimo- krim q� ia vlen t� d�nohet.
End -tregon detyrim p�r t�u kryer. P.sh.:
Farenda laboro-pun� q� duhet kryer patjet�r;
Diskutenda afero-��shtje q� duhet t� diskutohet;
Irenda vojo-udh� q� duhet kaluar doemos;
Lau�denda konduto-sjellje q� duhet lavd�ruar, etj.
Ushtrim: P�rktheni n� shqip fjal�formimet
kelnerino |
mallonge |
malrapide |
travidebla |
malamiko |
antau�vidi |
alporti |
malmulte |
tralegi |
malantau� |
finfine |
trinkebla |
junulino |
malric�ulo |
laborejo |
trinkejo |
antau�c�ambro |
tagmang�o |
senvoc�e |
sciulo |
g�uebla |
notenda |
belulino |
rapidulo |
Ushtrim: P�rktheni nga shqipja n� Esperanto
I m�n�uri i l�shon rrug�n budallait. N� sall�n e mbledhjes erdh�n shum� njer�z t� ditur. Guximtari nuk tr�mbet nga v�shtir�sit�. Sheshi i luft�s ishte pas atij mali. Fjal�t e tij duhen d�gjuar dhe respektuar.
P�remrat e pacaktuar (Nedifinitaj pronomoj)
Iu-dikush |
Io-di�ka |
Ie-diku |
Ien-p�r diku |
Iel-disi |
Iam-dikur |
Ies-i dikujt |
Ial-p�r nj� arsye |
|
Ia-nj�far�soj |
Iom-pak |
Sh�mbuj:
Kiom da pano vi volas? -Iom .
Kiel vi pasis la ekzamenon? -Iel.
Ushtrim: P�rkthe
Ishte nj� her� dikush me nj� forc� mbinatyrore. Diku ndodhi nj� t�rmet i fort�. Ajo u nis p�r diku me t� bij�n .Un� vura re di�ka n� sjelljen e tij. Ata u vendos�n n� tok�n e dikujt tjet�r.
Dhe tani erdhi rradha e tekstit me An�n dhe Markon..
En kafejo
Ana kaj Marko longe parolis antau� la lernejo. Poste ili g�oje iris tra la strato. Estis varma tago. Ili vidis kafejon kaj en g�i kukojn.
-Ni eniru kaj mang�u! -diris Marko
-C�u vi havas sufic�an monon?
-Kompreneble, mi havas mil lekojn.
-Ho, vi estas ric�a.
La kelnero alportis multajn kukojn. Ili mang�is kaj post la mang�o la kelnero denove venis. Marko serc�is en unu po�so, serc�is en alia... Lia vizag�o estis malg�oja. Kio okazis poste? C�u vi scias?
C�u vi komprenis la enhavon de la teksto? C�u vi notis la gramatikajn elementojn prezentitajn c�i supre? Traduku g�in kaj klopodu rediri parkere au� per viaj propraj vortoj ( P�rkthejeni at� dhe p�rpiquni ta rithoni vet� p�rm�nd�sh ose me fjal�t tuaja) �Bonan tagon kaj �, � G�is revido!� (dit�n e mir� dhe mir� u pafshim!)